ΛΥΣΣΑ

Γράφει: Μαρία Πέρρου και Γιώργος Παλαιολόγος*
28/01/2012

Τον τελευταίο καιρό στη βόρεια Ελλάδα και ιδιαίτερα στην περιοχή των Ιωαννίνων, όπως και στην περιοχή που συνορεύει με τα Σκόπια, εμφανίστηκαν κρούσματα λύσσας σε αλεπούδες.
Επειδή είναι μια θανατηφόρα ζωοανθρωπονόσος, στις περιοχές αυτές ξεκίνησαν εμβολιασμοί σε όλα τα σκυλιά της περιοχής, τσομπανόσκυλα και κυνηγόσκυλα ιδιαιτέρως. Είναι μια ασθένεια από την οποία είμαστε απαλλαγμένοι στο νησί μας, ωστόσο θέλουμε να επιστήσουμε την προσοχή των τελωνειακών, ώστε να ελέγχεται το κατά πόσο σκυλιά και γάτες που φτάνουν στη Λέσβο είναι εμβολιασμένα για τη λύσσα, αλλά και την προσοχή των κυνηγών, ειδικά αυτών που ταξιδεύουν στη βόρειο Ελλάδα με τα σκυλιά τους, να τα έχουν εμβολιάσει με αντιλυσσικό εμβόλιο.
Ακολουθούν ορισμένα στοιχεία για τη λύσσα:
Παθογένεια
Η μόλυνση του σκύλου από τον ιό της λύσσας γίνεται από λύσεις συνεχείας του δέρματος, που προκαλούνται από δαγκώματα άλλων λυσσασμένων ζώων. Φτάνει στο κεντρικό νευρικό σύστημα και προκαλεί εγκεφαλομυελίτιδα. Με τα νεύρα, ο ιός κατευθύνεται στους σιελογόνους αδένες, από όπου απεκκρίνεται με το σάλιο και μπορεί έτσι να μολύνει άλλο ζώο ή άνθρωπο.
Ευπάθεια των διάφορων ζώων
Όλα τα θερμόαιμα ζώα, συμπεριλαμβανομένων των πτηνών, είναι ευπαθή στη λύσσα. Οι φυσικοί όμως ξενιστές του ιού ανήκουν στις τάξεις των σαρκοφάγων και των χειροπτέρων (νυκτερίδες). Πάρα πολύ ευπαθή ζώα είναι οι αλεπούδες, τα τσακάλια και οι λύκοι.
Κλινική εικόνα
Η διάρκεια της νόσου στο σκύλο είναι πολύ σύντομη (επτά ημέρες). Η νόσος στην αρχή εκδηλώνεται με ανησυχία, απρόκλητα γαβγίσματα, σιελόρροια, το ζώο γίνεται ευερέθιστο, δαγκώνει ό,τι βρει μπροστά του και παρουσιάζει έντονη επιθετικότητα. Στη συνέχεια έχουμε την εμφάνιση παράλυσης, κατά την οποία το ζώο δεν μπορεί να φάει ούτε να πιεί. Ο θάνατος επέρχεται τελικά από αναπνευστική παράλυση.
Πρόληψη
Γίνονται πολύ αποτελεσματικά εμβολιασμοί στο σκύλο από την ηλικία των τεσσάρων μηνών. Το ζώο θα πρέπει στη συνέχεια να επανεμβολιάζεται μία φορά το χρόνο, για όλη του τη ζωή.
Θεραπεία
Δεν υπάρχει θεραπεία της νόσου για τα ζώα.
Προσοχή στη λύσσα για τον άνθρωπο.
Η λύσσα είναι πάρα πολύ σοβαρή ζωοανθρωπονόσος. Απαιτείται ευαισθητοποίηση των ιδιοκτητών των μικρών ζώων στη σχολαστική τήρηση των εμβολιακών προγραμμάτων, που περιλαμβάνουν και το εμβόλιο έναντι του ιού της λύσσας.

* Η Μαρία Πέρρου και ο Γιώργος Παλαιολόγος είναι κτηνίατροι του Κτηνιατρικού Κέντρου.

Σκύλος και Αυτοκίνητο

Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες σκύλων χρησιμοποιούν για τη μεταφορά του σκύλου τους το αυτοκίνητό τους για να πάνε εκδρομή, ή διακοπές, ή απλώς να τον έχουν μαζί τους, ή ακόμα και από ανάγκη, όπως είναι η επίσκεψη στον κτηνίατρο.
Υπάρχει ένα πολύ μικρό ποσοστό ιδιοκτητών που δεν μετακινούν το σκύλο τους καθόλου, και ακόμα και ο κτηνίατρος έρχεται ο ίδιος στο σπίτι ή στο χώρο του ζώου.

Η πρώτη επαφή… 
Αν ένα κουτάβι μάθει από μικρό το αυτοκίνητο, είναι όλα καλά, αν όχι πρέπει να ακολουθήσετε κάποια τακτική.
Συνήθως, η πρώτη τους επαφή με το αυτοκίνητο δεν είναι και η καλύτερη καθώς συνδυάζεται με την απομάκρυνση από τη μητέρα και τα αδελφάκια τους, ενώ μετά έχουν συνέχεια ο κτηνίατρος, τα εμβόλια και ο πόνος.
Προσπαθήστε η πρώτη μετακίνηση του μικρού αγαπημένου σας φίλου να είναι αγκαλιά σε κάποιον ή μέσα σε ένα κλουβί μεταφοράς για να νιώθει ασφάλεια. Μην το "πετάξετε" στο πορτ-μπαγκάζ, ούτε ελεύθερο στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου, ούτε στο πάτωμα στη θέση του συνοδηγού, γιατί είναι επικίνδυνο να μπλεχτεί στα πόδια μας την ώρα που οδηγούμε.

Αν η ναυτία οφείλεται σε άγχος…

Αν ο σκύλος σας έχει ήδη πρόβλημα με ναυτία, βάλτε τον μέσα στο αυτοκίνητο και καθυστερήστε να ξεκινήσετε. Αν δείτε ότι έχει σιελόρροια, τότε ο λόγος είναι το άγχος κι όχι η μετακίνηση.
Αν ο σκύλος σας παρουσιάζει αυτό το πρόβλημα, ξεκινήστε να τον βάζετε 5λεπτα μέσα στο αυτοκίνητο, χωρίς να το μετακινείτε και μετά παίξτε μαζί του. Μετά από λίγες μέρες, οδηγήστε μικρές αποστάσεις για 5 λεπτά και πηγαίνετε κάπου το σκύλο για βόλτα ή για παιχνίδι. Αργότερα, μεγαλώστε τη διάρκεια της αυτοκινητάδας μέχρι να το συνηθίσει. Όσο πιο νεαρός είναι ο σκύλος τόσο πιο εύκολα θα τα καταφέρετε.

Ανοιχτά ή κλειστά παράθυρα;

Υπάρχουν κάποιοι που ανοίγουν το παράθυρο και ο σκύλος βγάζει το κεφάλι του έξω από το αυτοκίνητο και καμιά φορά και τα δύο του πόδια, με αποτέλεσμα να κρέμεται ο μισός απέξω. Μετρήστε πιθανά προβλήματα υγείας, στο αναπνευστικό ή στα μάτια, ασφάλειας καθώς κινδυνεύει να χτυπήσει από κάποιο δίκυκλο ή αν ο σκύλος είναι και "μυστήριος" να δαγκώσει κάποιον οδηγό δικύκλου ή και πεζό σε κάποιο φανάρι. Υπάρχει ακόμα και η περίπτωση να πηδήξει έξω από το αυτοκίνητο αν δει κάτι που μπορεί να του τραβήξει την προσοχή, όπως άλλο σκύλο ή γάτα.
Προσέχετε ιδιαίτερα τα ανοιχτά παράθυρα στο αυτοκίνητο. Αν σταματήσετε κάπου και βγείτε για λίγο έξω από το αυτοκίνητο, ο σκύλος μπορεί να πηδήξει από το παράθυρο και να σας ακολουθήσει, με όλους τους κινδύνους που συνεπάγεται αυτό. Στα αξεσουάρ αυτοκινήτου θα βρείτε ένα πλέγμα που μοιάζει με πέργκολα φυτών, στηρίζεται εύκολα στο παράθυρο και ο σκύλος μπορεί να παίρνει αέρα χωρίς να βγαίνει έξω, αλλά και χωρίς να μπορεί να βάλει το χέρι του κάποιος μέσα.
Οι θάνατοι ξεχασμένων σκύλων μέσα στα αυτοκίνητα κατά τους θερινούς μήνες, από αμέλεια των ιδιοκτητών τους, νομίζω ότι είναι σκληρό μάθημα για όλους μας.
Στις μεγάλες αποστάσεις, ιδιαίτερα το καλοκαίρι, κάνετε μία στάση για ξεμούδιασμα δικό σας και του σκύλου σας. Τους καλοκαιρινούς μήνες επιβάλλεται να έχετε κλιματιστικό. Επίσης, προτιμάτε να ταξιδεύετε απόγευμα προς βράδυ ή πολύ πρωί για να αποφύγετε τη ζέστη.

Μεταφορά με άνεση και ασφάλεια…

Αν δεν θέλετε ο σκύλος σας να αφήνει τρίχες στο κάθισμα, στρώστε ένα σεντόνι ή κάποια ανάλογα αξεσουάρ, τα οποία υπάρχουν στο εμπόριο.
Εκπαιδεύστε το σκύλο σας πριν μπει μέσα στο αυτοκίνητο να μάθει να κάθεται και να περιμένει και να κάνει το ίδιο όταν βγει, και όχι μόλις ανοίγει η πόρτα να έχουμε τη "μεγάλη φυγή".
Υπάρχουν ορισμένα σκυλιά που είναι πολύ ανήσυχα κατά τη διαδρομή, κινούνται πάνω-κάτω μέσα στο αυτοκίνητο και πολλές φορές γαβγίζουν ασταμάτητα και ενοχλητικά. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορείτε να το δένετε κάνοντας κάποια πατέντα ή χρησιμοποιώντας ένα λουρί, του οποίου η άκρη να είναι σαν πόρπη και να μπαίνει στην υποδοχή της ζώνης ασφαλείας. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε ένα δίχτυ που κυκλοφορεί στην αγορά και εμποδίζει το σκύλο να έρχεται στο μπροστινό μέρος του αυτοκινήτου.
Επίσης, το κλουβί μεταφοράς είναι μια ασφαλής αλλά ογκώδης λύση. Βέβαια, όλα αυτά ισχύουν αν δεν έχετε μάθει στο σκύλο σας να κάθεται ήσυχα.
Είναι καλύτερα η θέση του σκύλου να είναι στο πίσω κάθισμα για να είναι πιο άνετα και αν προσπαθεί να έρχεται συνέχεια μπροστά, δέστε τον.
Για οικονομία χώρου, αν υπάρχει οικογένεια, σε κάποια μικρά αυτοκίνητα, αν βγάλουμε την εταζέρα από το πορτ-μπαγκάζ μπορούμε να βάλουμε εκεί το σκύλο μας, έτσι ώστε να είναι και παρέα μας αλλά και να παίρνει αέρα κανονικά.
Ρυμουλκούμενες μπαγκαζιέρες ή κρεμασμένες στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου είναι πολύ εξυπηρετικές για την οικονομία του χώρου, αλλά ο σκύλος είναι εκτεθειμένος ακόμα και σε ένα πολύ μικρό τρακάρισμα.
Τέλος να πούμε ότι πρέπει να δώσουμε στα σκυλιά να καταλάβουν ότι με το αυτοκίνητο πάμε κάπου για να περάσουν καλά, για να είναι χαρούμενα, αλλά και ταυτόχρονα υπάκουα και να έχουν συμπεριφορά συνοδηγού και συνταξιδιώτη για να είναι ευχάριστες και οι κοντινές και συνήθως αναγκαίες μετακινήσεις μας, αλλά και τα ταξίδια.

ΛΕΠΤΟΣΠΕΙΡΩΣΗ

Επιμέλεια: ΜΑΡΙΑ ΠΕΡΡΟΥ & ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ*

Η λεπτοσπείρωση είναι μία σοβαρή νόσος τόσο του σκύλου όσο και του ανθρώπου. Μάλιστα, επειδή μπορεί να μεταδοθεί απ’ ευθείας από το σκύλο στον άνθρωπο, χαρακτηρίζεται ως ζωοανθρωπονόσος.
Η λεπτοσπείρωση ονομάζεται και Νόσος της Στουτγάρδης, επειδή στον πόλη αυτή της Γερμανίας είχε ξεσπάσει μια μεγάλη επιδημία στα μέσα του 19ου αιώνα. Είναι γνωστή ακόμα και ως Νόσος τού Weil, προς τιμήν του επιστήμονα που πρώτος τη μελέτησε συστηματικά. Τέλος, οι Αμερικανοί χρησιμοποιούν και τον όρο «λοιμώδης ίκτερος».

Αιτιολογία
Οι λεπτοσπείρες είναι μία μεγάλη και ενδιαφέρουσα οικογένεια μικροβίων. Ο σκύλος προσβάλλεται από δύο είδη λεπτοσπειρών. Το είδος Leptospira canicola προσβάλλει σχεδόν μόνο το σκύλο, ενώ το είδος Leptospira icterohaemorrhagiae έχει ευρύ φάσμα ξενιστών, δηλαδή εκτός από το σκύλο προκαλεί νόσο και σε άλλα ζώα, μεταξύ των οποίων και ο άνθρωπος. Για αυτή την τελευταία λεπτοσπείρα δεξαμενή θεωρείται ο αρουραίος.

Συμπτώματα
Η Leptospira canicola εισέρχεται στο σώμα του σκύλου από τραύματα του δέρματος ή του στόματος. Μετά από τέσσερις - επτά ημέρες, εμφανίζεται πυρετός και στη συνέχεια προσβάλλονται οι νεφροί. Τότε βλέπουμε ανορεξία, κακή διάθεση, εμετούς, δίψα, μέχρι που τελικά το ζώο παθαίνει χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Η μετάδοση, με τα ούρα των σκύλων που ασθενούν, από σκύλο σε σκύλο. Αν η μόλυνση οφείλεται στη Leptospira icterohaemorrhagiae, τότε η ασθένεια που προκαλείται είναι πολύ βαριά. Καταστρέφεται το συκώτι, προκαλείται ίκτερος και αιμορραγίες. Το ζώο κάνει αιμορραγικές διάρροιες και αιμορραγικούς εμετούς. Ο πυρετός είναι υψηλός. Ο σκύλος μολύνεται από τους αρουραίους.

Θεραπεία
Οι λεπτοσπείρες είναι ευαίσθητες σε ορισμένα αντιβιοτικά και εύκολα καταστρέφονται. Το πρόβλημα είναι ότι οι καταστροφές που αφήνουν στον οργανισμό, είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν. Παρ’ όλα αυτά, ταυτόχρονα με τη χορήγηση των συγκεκριμένων αντιβιοτικών, γίνεται προσπάθεια για τη βελτίωση της γενικής κατάστασης (αντιφλεγμονώδη, οροί κ.λπ.).

Πρόληψη
Εδώ τα νέα είναι καλά. Κυκλοφορούν εμβόλια κατά των δύο λεπτοσπειρών, είτε μόνα τους (διδύναμα) είτε ενσωματωμένα σε εμβόλια μαζί με αντιγόνα έναντι άλλων ασθενειών.
Ο εμβολιασμός παρέχει απόλυτη προστασία. Το μόνο πρόβλημα είναι η συχνότητα των εμβολιασμών, οι οποίοι θα πρέπει να επαναλαμβάνονται κάθε έξι, εννιά ή 12 μήνες, ανάλογα με την επιδημιολογία της περιοχής. Επειδή οι κυνηγοί ταξιδεύουν πολύ, καλό είναι τα κυνηγόσκυλα να εμβολιάζονται κάθε χρόνο, ένα μήνα πριν την έναρξη της κυνηγετικής περιόδου.

Μετάδοση στον άνθρωπο - Δημόσια Υγεία
Αν και οι δύο λεπτοσπείρες μεταδίδονται στον άνθρωπο, η Leptospira icterohaemorrhagiae τον προσβάλλει συχνότερα και πιο εύκολα. Η μόλυνση γίνεται από τα ούρα των σκύλων ή άλλων ζώων φορέων. Η ασθένεια που προκαλείται είναι πολύ βαριά και δυστυχώς αρκετά συχνά είναι θανατηφόρα. Προσοχή!!! Ακόμα και οι εμβολιασμένοι σκύλοι, αν βρίσκονται σε περιβάλλον με πολλές λεπτοσπείρες, γίνονται φορείς χωρίς να νοσούν και τις αποβάλλουν με τα ούρα τους. Για τους λόγους αυτούς, πρέπει πάντα να φοράμε γάντια μιας χρήσεως όταν καθαρίζουμε το κλουβί του σκύλου. Ακόμα, πρέπει να μεριμνήσουμε για μυοκτονίες, ώστε να εξαλείψουμε τους αρουραίους από την περιοχή μας. Σε περίπτωση που ο σκύλος μας προσβληθεί από λεπτοσπείρωση, χορηγούμε τα αντιβιοτικά σύμφωνα με τις οδηγίες του κτηνιάτρου, απαγορεύουμε στα παιδιά να έχουν επαφή με το σκύλο τουλάχιστον για 14 ημέρες και τηρούμε σχολαστικά ατομικά μέτρα υγιεινής.

Πηγή: «Λοιμώδη Νοσήματα», του Ορέστη Παπαδόπουλου (από το διαδίκτυο)