ΜΕΤΑΞΥ ΣΟΒΑΡΟΥ ΚΑΙ ΑΣΤΕΙΟΥ

Αν…

Αν μπορείς να συμβιώνεις με τους γύρω σου
χωρίς όρους και συνθήκες
κι αν δεν σ’ ενδιαφέρει αν αυτοί είναι
πλούσιοι ή φτωχοί, όμορφοι ή άσχημοι, νέοι ή γέροι…

Αν δεν σε νοιάζει να γίνεσαι γελοίος
μόνο και μόνο για να δεις την παρέα σου χαρούμενη,
αν τρελαίνεσαι απ’ τη χαρά σου
με τη θέα και μόνο των ανθρώπων που αγαπάς…

Αν μπορείς να μην κρίνεις και να μην κατηγορείς
τους άλλους ό,τι κι αν κάνουν
και να τους βλέπεις να μην σου δίνουν σημασία
ή να σε διώχνουν επειδή είναι απασχολημένοι,
όταν εσύ επιζητάς τη συντροφιά τους.
Και να μην τους κρατάς κακία γι’ αυτό
ούτε να θίγεται ο εγωισμός σου…

Αν μπορείς να τρώς αδιαμαρτύρητα
κάθε μέρα το ίδιο φαγητό…

Αν έχεις πάντα διάθεση να πας βόλτα με τους φίλους σου
όποτε και όπου αυτοί θέλουν, και για όση ώρα θέλουν…

…τότε θα έχεις γίνει σχεδόν τόσο καλός όσο και ο σκύλος σου!

Ο ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΚΑΛΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΚΤΗΝΙΑΤΡΟ [από το Σύνδεσμο Κτηνιάτρων Μικρών Ζώων Αττικής (τροποποιημένο)]

Είτε είναι η πρώτη φορά που αποκτάτε ένα μικρό ζώο συντροφιάς είτε ανήκετε στους «έμπειρους» ιδιοκτήτες με …ευρύ κύκλο γνωριμιών στον χώρο του κτηνιατρικού επαγγέλματος, ο δεκάλογος που ακολουθεί σίγουρα θα σας είναι χρήσιμος. Περιλαμβάνει τις ιδιαιτερότητες ενός αληθινά δύσκολου επαγγέλματος και διασφαλίζει την καλή επικοινωνία και συνεννόηση που θα πρέπει να έχουν μεταξύ τους αυτοί που από κοινού φροντίζουν ένα αγαπημένο πλάσμα.

1.       Να είστε έτοιμοι να περιγράψετε με ακρίβεια το πρόβλημα υγείας που παρουσιάζει το ζώο σας.

Όσο έμπειρος κι αν είναι ένας γιατρός, είναι αδύνατον να διαγνώσει μια παθολογική κατάσταση, αν δεν ξέρει τα συμπτώματά της. Ο σκύλος ή η γάτα δεν μπορούν να του πούν πότε έκαναν τελευταία φορά εμετό ή αν την τελευταία εβδομάδα ουρούν συχνότερα από το συνηθισμένο˙ όλα αυτά θα πρέπει να τα εξηγήσετε εσείς. Και για να τα εξηγήσετε, θα πρέπει να τα ξέρετε! Αν νομίζετε ότι δεν θα τα θυμηθείτε, κρατήστε σύντομες σημειώσεις με τα συμπτώματα που παρατηρήσατε, πότε πρωτοεμφανίστηκαν, πόσο διαρκούν, αν επιδεινώνονται, παραμένουν σταθερά ή παρουσιάζουν ύφεση και μην ξεχνάτε να πάρετε μαζί σας το βιβλιάριο υγείας.

Περιγράψτε αυτό που βλέπετε ότι συμβαίνει στο ζώο σας αντί να επιχειρήσετε να κάνετε εσείς τη διάγνωση και να την ανακοινώσετε στον κτηνίατρο. Δεν βοηθάτε καθόλου λέγοντας π.χ. ότι το ζώο σας είναι δηλητηριασμένο αντί να πείτε ότι έχει σπασμούς ή ότι έχει αλλεργία αντί να πείτε ότι ξύνεται. Εξάλλου ο κτηνίατρος δεν έχει την απαίτηση να γνωρίζετε από τι πάσχει το ζώο σας. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν μπορείτε να συζητήσετε με τον γιατρό τι νομίζετε ότι μπορεί να έχει το ζώο σας και γιατί το νομίζετε αυτό˙ κάντε το όμως αφού έχετε περιγράψει τα συμπτώματα.

Τέλος, μη στείλετε στον κτηνίατρο τα ζώα σας με κάποιον φίλο που ήταν εύκαιρος αλλά δεν ζει μαζί με αυτά και δεν γνωρίζει το ιστορικό τους.

2.      Φροντίστε να είστε απόλυτα ειλικρινής με το γιατρό ακόμη κι αν …δεν σας «συμφέρει».

Το ότι σταματήσατε να δίνετε τα φάρμακα πιό νωρίς απ’ ότι σας είχε πει επειδή η υγεία του ζώου σας βελτιώθηκε και εσείς νομίσατε ότι θεραπεύτηκε, μπορεί να σας κάνει να ντρέπεστε, αλλά εξηγεί την επανεμφάνιση της ασθένειας. Το ότι πάνω στην απελπισία σας ψεκάσατε τον σκύλο με εντομοκτόνο για να φύγουν τα τσιμπούρια μπορεί να μην είναι προς τιμήν σας, λύνει όμως το μυστήριο της τρομερής δερματίτιδας που του ζητάτε να θεραπεύσει! 

Έχετε υπόψη ότι ο κτηνίατρος θα εκτιμήσει περισσότερο την ειλικρίνεια από μια προσπάθεια απόκρυψης της αλήθειας η οποία θα υποβάλει όχι μόνο τον ίδιο αλλά κυρίως εσάς και το ζώο σας, σε άσκοπη και ενίοτε επικίνδυνη ταλαιπωρία, πριν αποκαλυφθεί.

Επίσης μη λέτε ανακρίβειες και μην αποκρύπτετε στοιχεία από τον κτηνίατρο για να συμπεράνετε αν είναι καλός από το αν θα τα καταλάβει μόνος του. Ο γιατρός είναι επιστήμονας και όχι ο μάγος της φυλής. Θα διαπιστώσετε αν είναι καλός από τον τρόπο που αντιμετωπίζει το πρόβλημα υγείας του τετραπόδου συντρόφου σας, αφού έχετε απαντήσει στις ερωτήσεις του με πνεύμα συνεργασίας και ειλικρίνειας.

3.      Μην απαιτείτε διάγνωση από το τηλέφωνο ή με την απλή θέα του μικρού σας φίλου.

Δεν τελειώσατε με το ζήτημα επειδή είπατε στον γιατρό τί πρόβλημα υγείας αντιμετωπίζει το ζωάκι σας˙ για την ακρίβεια μόλις έχετε αρχίσει… Θα ακολουθήσει κλινική εξέταση και στη συνέχεια ενδέχεται να χρειαστούν εργαστηριακές εξετάσεις (π.χ. αιματολογικές, ακτινογραφίες).

Η κτηνιατρική είναι μια επιστήμη απόλυτα αντίστοιχη με την ιατρική. Η μοναδική τους διαφορά είναι το αντικείμενο τους. Δεν υπάρχει βέβαια περίπτωση να μην κάνετε τις εργαστηριακές εξετάσεις που θα ζητήσει ο παθολόγος σας˙ μην αρνείσθε λοιπόν όταν το ζητάει ο κτηνίατρος!

4.      Συγκρατήστε σταθερά πάνω στο εξεταστικό τραπέζι το ζώο σας.

Ο σκύλος σας είναι νευρικός και ενίοτε δαγκώνει και η γάτα σας διαισθάνεται τον κίνδυνο και προβάλλει από το καλάθι της σαν τίγρης. Το δίκιο τους βουνό αλλά και η αρμοδιότητα να τα συγκρατήσετε σταθερά πάνω στο εξεταστικό τραπέζι, απόλυτα δικιά σας.

Ο κτηνίατρος δεν είναι θηριοδαμαστής, εξετάζει πολλά ζώα κάθε μέρα και τα χέρια του είναι τα εργαλεία της δουλειάς του. Μην σας κακοφαίνεται˙ είναι λογικό να τα προφυλάσσει.

Μην φέρνετε αντιρρήσεις όταν ο κτηνίατρος κρίνει ότι πρέπει να χρησιμοποιηθεί φίμωτρο. Ακόμη και το πιο ήρεμο ζώο μπορεί να αντιδράσει απρόβλεπτα κατά την εξέταση και ειδικά όταν βρίσκεται σε μη οικείο περιβάλλον όπως είναι αυτό του κτηνιατρείου.

5.      Απευθυνθείτε στον κτηνίατρο εγκαίρως.

Οποιαδήποτε ασθένεια αντιμετωπίζεται πιο αποτελεσματικά στην αρχή της κι αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει να ξεχνάτε ποτέ. Μην αφήνετε πολύτιμο χρόνο να περνά και μην προσπαθείτε να βρείτε λύση… από το τηλέφωνο. Επισκεφθείτε αμέσως τον κτηνίατρο μόλις αντιληφθείτε κάτι που δεν μοιάζει να είναι φυσιολογικό. Κερδίστε χρόνο αλλά και …χρήμα.

6.      Προσκομίστε στο ιατρείο τον σκύλο σας πάντοτε δεμένο με το λουρί του και τη γάτα σας μέσα στο ειδικό καλάθι.

Έτσι, θα αποφύγετε κακοτοπιές με άλλους τετράποδους ασθενείς που περιμένουν στον προθάλαμο. Επιπλέον θα βοηθήσετε τον κτηνίατρο να διατηρήσει τον χώρο του όπως θέλετε κι εσείς να τον βρίσκετε: καθαρό!

7.      Ο κτηνίατρος μπορεί να σας πει σε ποια ράτσα ανήκει το ζώο σας, μην έχετε όμως την απαίτηση να σας επιβεβαιώσει την καθαροαιμία 7 προηγούμενων γενεών!

Αυτό μπορεί να αποδειχθεί μόνον με το πιστοποιητικό καθαροαιμίας και δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την ιατρική. Επίσης μη σας κακοφαίνεται αν δεν έχει ακουστά μια σπάνια ράτσα γάτας για την οποία διαβάσατε σε κάποιο βιβλίο …ούτε αυτό έχει σχέση με την ιατρική.

8.      Όσο μεγάλη πείρα με ζώα κι αν έχετε, αν … δεν είστε απόφοιτος κτηνιατρικής σχολής, μην επιχειρείτε διαγνώσεις και ακόμα χειρότερα, θεραπείες.

Οι ερασιτεχνικές προσεγγίσεις το μόνο που καταφέρνουν είναι να βάζουν σε κίνδυνο την υγεία του ζώου σας. Επιπλέον, όταν τελικά απευθυνθείτε στον κτηνίατρο, οι θεραπείες που θα έχετε επιχειρήσει μόνοι σας ενδέχεται να έχουν αλλάξει την εικόνα του νοσήματος, δυσχεραίνοντας σε μεγάλο βαθμό τη διάγνωση.

Μη δίνετε φάρμακα στο ζώο σας επειδή κάποιος στο πάρκο σας είπε ότι τα έδωσε στο δικό του ζώο κι έγινε καλά ή επειδή διαβάσατε το φυλλάδιο που υπήρχε μέσα στο κουτί και νομίσατε ότι είναι κατάλληλα για το ζώο σας. Αν τα πράγματα ήταν τόσο απλά δεν θα χρειαζόταν να σπουδάσει κανείς για να γίνει κτηνίατρος ή …δεν θα υπήρχαν καθόλου γιατροί παρά μόνο φάρμακα και οδηγίες χρήσης τους.

9.      Μην επικαλείστε τα φιλοζωϊκά αισθήματα του κτηνιάτρου για να πετύχετε καλύτερες τιμές.

Η αληθινή αγάπη για τα ζώα είναι βασική προϋπόθεση για να μπορέσει κάποιος να εργαστεί ως κτηνίατρος. Επειδή, όμως, ο κτηνίατρος κερδίζει τα προς το ζην από την παροχή κτηνιατρικών υπηρεσιών -όπως ακριβώς κι εσείς από τη δική σας δουλειά- είναι λογικό πως θα πρέπει και να αμείβεται. Και οι παιδίατροι αγαπούν τα παιδιά, κανείς όμως δεν διανοείται να μην τους πληρώσει γι’ αυτό…

Αν δεν μπορείτε να αντέξετε οικονομικά τη διάγνωση και τη θεραπεία που σας συστήνει ο κτηνίατρος, συζητήστε μαζί του το ενδεχόμενο εναλλακτικής οικονομικότερης αντιμετώπισης του περιστατικού, ίσως μπορέσει να σας προτείνει μια φθηνότερη λύση, που βέβαια δεν θα είναι η καλύτερη, αλλά μπορεί να σας ικανοποιεί.

10.   Αν για οποιοδήποτε λόγο, αποφασίσετε να αλλάξετε κτηνίατρο, αποφύγετε να ζητήσετε από τον καινούριο να ασκήσει κριτική στις πράξεις του προηγούμενου.

Δεν θα σας απαντήσει˙ κι αυτό δεν είναι «συντεχνιακή» τακτική. Η περίφημη «ιατρική δεοντολογία» δεν είναι τίποτα άλλο από την βαθειά επίγνωση πως ένα ιατρικό πρόβλημα ποτέ δεν είναι απλό και πως οι προσεγγίσεις του είναι πάντοτε πολλές και διαφορετικές. Επιλέξτε αυτόν που σας δημιουργεί αίσθημα εμπιστοσύνης και ασφάλειας. Είναι αρκετό.

ΛΕΪΣΜΑΝΙΩΣΗ: απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις

Τί είναι;

Παρασιτικό νόσημα κυρίως του σκύλου που προσβάλλει διάφορα όργανα του σώματος. Είναι συχνό στην Ελλάδα και στις άλλες Μεσογειακές χώρες.

Πώς μεταδίδεται;

Με το τσίμπημα της σκνίπας. Οι σκνίπες στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται από το Μάιο έως και τον Οκτώβριο, μετά τη δύση του ηλίου και μπορούν να πετάξουν σε απόσταση έως και 2 χιλιόμετρα. Ζουν σε υγρά και σκοτεινά μέρη.

Πώς θα καταλάβω αν έχει κολλήσει ο σκύλος μου;

Δεν υπάρχουν ειδικά συμπτώματα. Συνήθως παρουσιάζονται δερματικά προβλήματα όπως ξηρό και θαμπό τρίχωμα, αποφολίδωση, έλκη, υπερβολικό μεγάλωμα των νυχιών, τριχόπτωση. Διάγνωση γίνεται με ορολογικές εξετάσεις αίματος.

Οι γάτες κινδυνεύουν;

Στην πράξη όχι. Όταν μολύνονται συνήθως δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Σπανίως μπορεί να εμφανίσουν, δερματικά μόνο προβλήματα.

Θεραπεύεται;

Οριστική θεραπεία σπάνια επιτυγχάνεται. Ακόμα και μετά την εξαφάνιση των συμπτωμάτων, οι περισσότεροι σκύλοι παραμένουν φορείς και χρειάζεται να παίρνουν φάρμακα εφ’ όρου ζωής. 

Όταν έχουν προσβληθεί οι νεφροί, η νόσος έχει επιφυλακτική πρόγνωση ενώ η θεραπεία μπορεί να παρατείνει σε κάποιο βαθμό την διαρκει ζωής βελτιώνοντας και την ποιότητά της.

Μεταδίδεται στον άνθρωπο;

Ναι, με το τσίμπημα μολυσμένης σκνίπας (όπως και στο σκύλο). Τα κρούσματα σε ανθρώπους όμως είναι πολύ λιγότερα απ’ ό,τι σε σκύλους. Ένας μολυσμένος άνθρωπος αντιστοιχεί σε 1250 μολυσμένους σκύλους.

Τί πρέπει να κάνω για να προφυλάξω τον σκύλο μου;

Παρακάτω αναφέρονται τα μέτρα προστασίας που μπορούν να ληφθούν από κάθε ιδιοκτήτη σκύλου. Πρέπει όμως να γνωρίζουμε ότι κανένα από αυτά τα μέτρα δεν είναι από μόνο του 100% αποτελεσματικό. Όσο περισσότερα κάνουμε για να προφυλάξουμε το σκύλο μας τόσο λιγότερες πιθανότητες υπάρχουν να προσβληθεί από τη λεϊσμανίωση.

Μέτρα προφύλαξης

1.   Τακτικές εξετάσεις αίματος (το ιδανικό είναι κάθε Απρίλιο και Νοέμβριο) για έγκαιρη διάγνωση και έγκαιρη έναρξη της θεραπείας των μολυσμένων σκύλων. Οι σκύλοι που κάνουν θεραπεία έχουν λιγότερες πιθανότητες να μεταδώσουν τη λεϊσμανίωση σε άλλους σκύλους (μέσω τσιμπήματος σκνίπας).

2.   Τοποθέτηση περιλαιμίου δελταμεθρίνης από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο και αλλαγή του κάθε 4 μήνες.


3. Εφαρμογή διαλυμάτων περμεθρίνης στο δέρμα κάθε μήνα από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο.

4.   Ψεκασμός με εντομοαπωθητικό σπρέι ή επάλειψη με εντομοαπωθητική λοσιόν μετά τη δύση του ηλίου από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο.

5.   Τοποθέτηση σίτας στα παράθυρα και στις πόρτες ή κουνουπιέρας στο χώρο που κοιμάται ο σκύλος

6.   Καθαριότητα, αποφυγή συσσώρευσης άχρηστων αντικειμένων και στέγνωμα των λιμναζόντων νερών στο χώρο που κοιμάται και διαμένει ο σκύλος.

7. Ψεκασμός του περιβάλλοντος χώρου του σκύλου με εντομοκτόνα.

ΓΑΤΕΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ: ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Οι γάτες ως κατοικίδια ζώα γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλή, διεκδικώντας την πρωτοκαθεδρία από τους σκύλους. Ο αριθμός των γατών που ζούν σε διαμερίσματα, στις αστικές περιοχές, τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί σημαντικά. Πολλοί αστοί τις προτιμούν ως ζώα συντροφιάς επειδή χρειάζονται ελάχιστη φροντίδα, είναι μικρόσωμες και προσαρμόζονται εύκολα στη ζωή μέσα σε διαμέρισμα. Μια γάτα δεν χρειάζεται να βγαίνει βόλτα, ουρεί και κοπρίζει στην ειδική αμμοδόχο χωρίς να έχει προηγουμένως εκπαιδευτεί γι’ αυτό, συνήθως καθαρίζει το τρίχωμά της μόνη της ώστε να μην είναι αναγκαίο να την πλένει ο ιδιοκτήτης της και δεν απαιτεί την παρέα του ανθρώπου όπως ο σκύλος, νιώθοντας άνετα και μόνη της, κάτι ιδιαίτερα βολικό για τον σύγχρονο πολυάσχολο αστό. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και σήμερα υπάρχουν ορισμένες προκαταλήψεις σχετικά με το ζωικό αυτό είδος, οι οποίες κάνουν πολλούς ανθρώπους να διστάζουν να βάλουν μια γάτα στο σπίτι τους. Οι προκαταλήψεις αυτές αφορούν στο φόβο μετάδοσης ασθενειών στον άνθρωπο.

Αναμφισβήτητα υπάρχουν ασθένειες που μπορούν να μεταδοθούν από τη γάτα στον άνθρωπο. Μια υγιής όμως γάτα που εμβολιάζεται και λαμβάνει αντιπαρασιτική αγωγή τακτικά και ζεί μέσα στο σπίτι, είναι απίθανο να μεταδώσει τις ασθένειες αυτές στους ανθρώπους που την περιβάλλουν. Μεγαλύτερος βέβαια κίνδυνος υπάρχει από τις αδέσποτες γάτες. Σε κάθε περίπτωση πάντως, ένας άνθρωπος με υγιές ανοσοποιητικό σύστημα πολύ σπάνια θα αρρωστήσει, ακόμα κι αν έρθει σε επαφή με μολυσμένη γάτα. Από τις αδέσποτες γάτες, όχι όμως κι από τις υγιείς οικόσιτες, κινδυνεύουν κυρίως όσοι έχουν ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα δηλαδή τα μικρά παιδιά, οι υπερήλικοι, όσοι πάσχουν από AIDS, όσοι κάνουν χημειοθεραπεία για καρκίνο και όσοι παίρνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα λόγω μεταμόσχευσης οργάνου ή λόγω αυτοάνοσου νοσήματος. Πολλές φορές οι ανοσοκατεσταλμένοι άνθρωποι παροτρύνονται να διώξουν από το σπίτι τα κατοικίδια ζώα. Αυτό, στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν χρειάζεται, αντιθέτως οι έρευνες δείχνουν ότι το ψυχολογικό όφελος από τη συντροφιά των ζώων είναι πολύ σημαντικό για όσους πάσχουν από χρόνιες ανοσοκατασταλτικές ασθένειες.

Ας δούμε όμως με ποιους τρόπους είναι δυνατό να μεταδοθούν ασθένειες από τη γάτα στον άνθρωπο και ποιες από αυτές παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον από πλευράς δημόσιας υγείας.

ΤΑ ΚΟΠΡΑΝΑ ΤΗΣ ΓΑΤΑΣ

Στα κόπρανα της γάτας περιέχονται τα αυγά των παρασίτων που είναι ευρύτερα γνωστά ως σκουλήκια του εντέρου. Ο άνθρωπος μολύνεται καταπίνοντας τα αυγά των παρασίτων. Αυτό συνήθως συμβαίνει όταν τα χέρια μας έρχονται σε επαφή με τα κόπρανα της γάτας κατά την απόρριψη της άμμου υγιεινής, όταν χαϊδεύουμε μια γάτα με ρυπαρό τρίχωμα ή όταν αγγίζουμε αντικείμενα που έχουν έρθει σε επαφή με κόπρανα. Αν στη συνέχεια δεν πλύνουμε τα χέρια μας και τα βάλουμε κατά λάθος στο στόμα, είναι πολύ πιθανό να καταπιούμε τα μικροσκοπικά αυγά των παρασίτων. Γι’ αυτό και οι παρασιτώσεις είναι συχνότερες στα μικρά παιδιά. Πρέπει να σημειωθεί ότι χαϊδεύοντας μια γάτα σπάνια κινδυνεύουμε από παρασιτώσεις γιατί οι γάτες καθαρίζουν το τρίχωμά τους συχνά γλείφοντάς το. Τα παράσιτα συνήθως δεν προκαλούν τίποτα σοβαρότερο από ελαφρά διάρροια, σε ανθρώπους όμως με εξασθενημένο οργανισμό μπορεί να γίνουν αιτία κνησμού, σοβαρής διάρροιας, κακής θρέψης, βήχα, εμετού, αναιμίας, ζαλάδας, μειωμένης όρασης.

Ο εχινόκοκκος

Από τα σκουλήκια του εντέρου μεγαλύτερο ενδιαφέρον από πλευράς δημόσιας υγείας παρουσιάζει ο εχινόκοκκος. Εκτός από τη γάτα προσβάλλει και άλλα ζώα όπως το σκύλο. Οι γάτες μολύνονται τρώγοντας ποντίκια με εχινόκοκκο. Στο σκύλο και στη γάτα συνήθως δεν εμφανίζονται προβλήματα υγείας, στον άνθρωπο όμως, μετά την κατάποση των αυγών, ο εχινόκκοκος εισέρχεται στα αιμοφόρα αγγεία και διασπείρεται στο συκώτι και σε άλλα όργανα όπου σχηματίζει κύστεις γεμάτες υγρό. Οι κύστεις αυτές μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή ηπατική δυσλειτουργία κυρίως σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Σήμερα υπάρχουν αποτελεσματικά αντιεχινοκοκκικά φάρμακα που δίνονται προληπτικά στις γάτες.

Το τοξόπλασμα

Το παράσιτο της γάτας για το οποίο έχει γίνει ο περισσότερος λόγος είναι το τοξόπλασμα˙ κι αυτό επειδή αν μια έγκυος γυναίκα κολλήσει τοξοπλάσμωση, η ασθένεια μπορεί να μεταδοθεί στο έμβρυο. Γι’ αυτό, τα παλιότερα χρόνια κυρίως, συμβούλευαν τις εγκύους να διώξουν τις γάτες από το σπίτι. Σήμερα κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει διότι αφενός μεν μια γάτα που ζει αποκλειστικά μέσα στο σπίτι και τρέφεται με μαγειρεμένα φαγητά ή τροφές του εμπορίου, δεν είναι δυνατό να έχει τοξοπλάσμωση, αφετέρου δε ο άνθρωπος δεν κολλάει τοξοπλάσμωση με απλή επαφή με τη γάτα. Για να μολυνθεί ο άνθρωπος πρέπει να καταπιεί αυγά τοξοπλάσματος, κάτι που μπορεί να συμβεί με τους τρόπους που αναφέρθηκαν πιο πάνω.  Πρέπει να σημειωθεί μάλιστα ότι τα αυγά του τοξοπλάσματος γίνονται λοιμογόνα μόνο αφού εκτεθούν στην ατμόσφαιρα για 1-5 ημέρες, αναλόγως των συνθηκών θερμοκρασίας και υγρασίας. Δηλαδή με τα νωπά κόπρανα γάτας δεν μεταδίδεται η τοξοπλάσμωση. Επομένως, δεν υφίσταται κίνδυνος εφ’ όσον τηρούνται οι βασικοί κανόνες υγιεινής και καθαριότητας. Εξάλλου η διασπορά αυγών με τα κόπρανα της μολυσμένης γάτας διαρκεί από λίγες ημέρες έως τρείς εβδομάδες, στη συνέχεια η γάτα παραμένει φορέας του παρασίτου αλλά στα κόπρανά της δεν περιέχονται αυγά ενώ η αναζωπύρωση της νόσου είναι σπάνια.

Από τα άλλα είδη ζώων μπορεί κανείς να μολυνθεί με τοξόπλασμα μόνο καταναλώνοντας το κρέας τους ωμό ή μισοψημένο. Γι΄ αυτό πρέπει να μαγειρεύουμε καλά το κρέας που τρώμε εμείς οι ίδιοι και αυτό που δίνουμε στις γάτες, επίσης δεν πρέπει να αφήνουμε τη γάτα μας να κυνηγάει ποντίκια και άλλα ζώα διότι τρώγοντάς τα ωμά μπορεί να μολυνθεί με τοξόπλασμα.

Στατιστικές μελέτες έχουν δείξει ότι άνθρωποι με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα που έχουν γάτες, παθαίνουν τοξοπλάσμωση το ίδιο συχνά με ανθρώπους με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα που δεν έχουν γάτες. Συνεπώς η μόλυνση δεν γίνεται από τις κατοικίδιες γάτες αλλά από την κατανάλωση ωμού ή μισοψημένου κρέατος ή ωμών λαχανικών που δεν πλύθηκαν καλά καθώς επίσης και από μολυσμένο νερό. Τα λαχανικά φέρουν αυγά τοξοπλάσματος λόγω της ρύπανσής τους είτε με κόπρανα γάτας είτε με πτώματα άλλων ειδών ζώων, π.χ. ποντικών. Έτσι  ρυπαίνεται και το νερό.

Τέλος, τα κόπρανα της γάτας εκτός από παράσιτα μπορεί να περιέχουν και βακτήρια, με σημαντικότερο τη σαλμονέλα. Και σ’ αυτή την περίπτωση η μόλυνση του ανθρώπου γίνεται από το στόμα και αρρωσταίνουν κυρίως άτομα με ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα, τα οποία παθαίνουν γαστρεντερίτιδα που μπορεί να συνοδεύεται από εμετό, διάρροια, κοιλιακό πόνο, πυρετό.

ΓΡΑΤΖΟΥΝΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΑΓΚΩΜΑΤΑ

Επειδή τα δόντια και τα νύχια της γάτας είναι λεπτά και μυτερά, προξενούν μικρής έκτασης αλλά βαθιές πληγές που είναι πιο επικίνδυνες για μόλυνση απ’ ότι οι εκτεταμένες αλλά επιφανειακές. Συνήθως προκαλείται πρήξιμο, πόνος, κοκκίνισμα ή και μελανιά που περιορίζονται στο σημείο του τραυματισμού και παρέρχονται με συνήθη καθαρισμό του τραύματος. Πρέπει να ανησυχήσουμε αν μετά από γρατζούνισμα ή δάγκωμα γάτας παρουσιαστεί πονοκέφαλος, πυρετός, επιπεφυκίτιδα, πόνος στους μύες ή στις αρθρώσεις, κάτι που συμβαίνει εξαιρετικά σπάνια. Επικινδυνότερες για μετάδοση βακτηρίων είναι οι γάτες με αποστήματα και αυτές στις οποίες δεν γίνεται προληπτική αγωγή για ψύλλους, τσιμπούρια και ακάρεα διότι με αυτά μεταδίδονται στη γάτα διάφορα μικρόβια.

Με το δάγκωμα επίσης μεταδίδεται η λύσσα, νόσος που εδώ και αρκετά χρόνια έχει εξαφανιστεί από την Ελλάδα αλλά επειδή είναι θανατηφόρος και εξελίσσεται πολύ γρήγορα, η αναφορά σε αυτή επιβάλλεται. Πρέπει δε να σημειωθεί ότι οι γειτονικές μας χώρες δεν θεωρούνται απαλλαγμένες από τη λύσσα. Στην Τουρκία μάλιστα μέχρι πρόσφατα υπήρχαν θανατηφόρα κρούσματα σε ανθρώπους. Επομένως κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει την εισαγωγή της νόσου στη χώρα μας. Γι’ αυτό στην Ελλάδα, όπως και σε πολλά άλλα κράτη, ο ετήσιος αντιλυσσικός εμβολιασμός των σκύλων και των γατών είναι υποχρεωτικός από το νόμο. Μια λυσσασμένη γάτα αρχικά εμφανίζει υπερδιέγερση, ευερεθιστότητα, αποπροσανατολισμό, επιθετικότητα ακόμη και έναντι άψυχων αντικειμένων και στη συνέχεια παράλυση των άκρων και δυσκολία στην κατάποση. Λέγεται ότι τα λυσσασμένα ζώα απεχθάνονται το νερό, λανθασμένη εντύπωση που μάλλον έχει δημιουργηθεί λόγω της δυσκολίας κατάποσης του νερού. Τελικά, ο θάνατος επέρχεται σε περίπου μια εβδομάδα μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων και οφείλεται στην παράλυση των αναπνευστικών μυών. Επειδή ο ιός της λύσσας βρίσκεται στο σάλιο έως και δέκα ημέρες πριν το μολυσμένο ζώο εμφανίσει τα σημάδια της ασθένειας, σε περίπτωση δαγκώματος από υγιές αδέσποτο ή ανεμβολίαστο ζώο, αυτό πρέπει να απομονώνεται και να παρακολουθείται επί δέκα ημέρες. Ο άνθρωπος που δαγκώθηκε πρέπει να πλύνει άμεσα το τραύμα με άφθονο νερό και σαπούνι και ίσως κριθεί σκόπιμο να χορηγηθεί αντιλυσσικός ορός και να γίνει αντιλυσσικός εμβολιασμός.

ΟΥΡΑ, ΓΕΝΝΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΑ ΕΚΚΡΙΜΑΤΑ

Οι γάτες που δεν λαμβάνουν τακτικά αντιπαρασιτική αγωγή και έρχονται σε επαφή με μολυσμένα ζώα, κυρίως ποντίκια, ενδέχεται να διασπείρουν μικρόβια με τα ούρα ή με τα υγρά που βγαίνουν από το αιδοίο μετά τη γέννα. Μετά την επαφή με τέτοιες γάτες πρέπει να προσέχουμε να μην αγγίζουμε τα μάτια, τη μύτη και το στόμα μας, πριν πλύνουμε τα χέρια μας με άφθονο σαπούνι και νερό. Ακόμη, μια γάτα που φτερνίζεται ή βήχει μπορεί να μεταδώσει αναπνευστική νόσο και στον άνθρωπο. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε περίπτωση που κάποιο μέλος της οικογένειας έχει προσβληθεί από στρεπτόκοκκο, ένα μικρόβιο που προξενεί πονόλαιμο και πνευμονία, αν στο σπίτι υπάρχει γάτα. Οι γάτες πολύ σπάνια είναι φορείς αυτού του μικροβίου, μπορεί όμως να το κολλήσουν από τον άνθρωπο και στη συνέχεια να το μεταδώσουν σε άλλους ανθρώπους, χωρίς αυτές οι ίδιες να αρρωστήσουν. Το ίδιο ισχύει και για τους σκύλους. Γι’ αυτό αν στο σπίτι μας έχουμε κρούσματα πονόλαιμου, που θεραπεύεται και επανεμφανίζεται, για πολύ καιρό, τότε πρέπει να ερευνηθεί η αιτία του πονόλαιμου και αν διαπιστωθεί ότι είναι ο στρεπτόκοκκος να απευθυνθούμε στον κτηνίατρο για να γίνει φαρμακευτική αγωγή και στα ζώα του σπιτιού.

ΜΥΚΗΤΕΣ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ

Οι γάτες πολλές φορές έχουν στο τρίχωμά τους μια κατηγορία μυκήτων που είναι γνωστοί με τις ονομασίες δερματόφυτα, τριχόφυτα ή τριχοφάγος. Οι μύκητες εκδηλώνονται με μεγάλη ποικιλία δερματικών αλλοιώσεων ή απλώς υπάρχουν στο τρίχωμα της γάτας χωρίς να δημιουργούν οποιοδήποτε πρόβλημα. Στην τελευταία περίπτωση, τα δερματόφυτα βρίσκονται, κατά κάποιον τρόπο, σε αναμονή των κατάλληλων συνθηκών για να αναπτυχθούν και όταν βρούν τον οργανισμό της γάτας εξασθενημένο π.χ. από άλλη αρρώστια, γίνονται η αιτία δερματικών προβλημάτων. Η μετάδοση στον άνθρωπο γίνεται με απλή επαφή με την τρίχα της γάτας και μερικές φορές προκαλείται δερματίτιδα η οποία θεραπεύεται με κατάλληλη αγωγή. Αν παρατηρήσετε οτιδήποτε μοιάζει μη φυσιολογικό στο τρίχωμα και στο δέρμα της γάτας σας, απευθυνθείτε στον κτηνίατρο. Επίσης, πλένεται τα χέρια σας μετά από επαφή με αδέσποτες γάτες.

ΑΛΛΕΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΤΡΙΧΑ ΤΗΣ ΓΑΤΑΣ

Ένα πρόβλημα που προκαλείται από την τρίχα της γάτας σε ορισμένους ανθρώπους, χωρίς όμως οι γάτες να φταίνε γι’ αυτό και χωρίς να υφίσταται κίνδυνος για τη δημόσια υγεία, είναι οι αλλεργικές αντιδράσεις. Σημαντικός αριθμός ανθρώπων έχει αλλεργία στο τρίχωμα της γάτας που εκδηλώνεται κυρίως με φτέρνισμα, καταρροή και δακρύρροια.  Μέχρι πρότινος οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούσαν να απολαύσουν τη συντροφιά του αξιαγάπητου αιλουροειδούς. Τη λύση στο πρόβλημα αυτό έδωσε η βιοτεχνολογία. Λίγες μέρες πριν γραφτεί το άρθρο αυτό, ανακοινώθηκε στις Η.Π.Α η κυκλοφορία στην αγορά υποαλλεργικών γατών. Με παρεμβάσεις στα γονίδια της γάτας δημιουργήθηκαν ζώα ο οργανισμός των οποίων, δεν παράγει τις ουσίες που προκαλούν αλλεργία. Σύντομα οι υποαλλεργικές γάτες αναμένονται και στην Ευρώπη με μόνο μειονέκτημα την υψηλή τιμή τους.

Καταλήγοντας, η γάτα δεν είναι μόνο ένα πολύ βολικό κατοικίδιο για τους σημερινούς ανθρώπους των πόλεων που κατοικούν κατά κύριο λόγο σε διαμερίσματα πολυκατοικιών, αλλά και απολύτως ασφαλές για τη δημόσια υγεία, εφόσον βέβαια τηρούνται ορισμένοι κανόνες. Συνοπτικά, για να απολαμβάνουμε με ασφάλεια τη συντροφιά της γάτας μας πρέπει:

1. να διατηρούμε το χώρο διαβίωσης της γάτας και τα σκεύη της (ταΐστρα, ποτίστρα, βούρτσα, αμμοδόχος κτλ.) καθαρά.
2. να την εμβολιάζουμε τακτικά σύμφωνα με το εμβολιακό πρόγραμμα που έχει καταρτίσει ο κτηνίατρος.
3. να εφαρμόζουμε τακτικούς αποπαρασιτισμούς σύμφωνα με τις οδηγίες του κτηνιάτρου.
4. να μην της δίνουμε ωμό κρέας ή ψάρι αλλά να την ταΐζουμε με ειδικές τροφές του εμπορίου ή με μαγειρεμένο φαγητό.
5. να μην την αφήνουμε να κυνηγάει ποντίκια, πουλιά κ.α. ζώα.
6. να τηρούνται βασικοί κανόνες ατομικής υγιεινής και καθαριότητας.

ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΑΤΑΣ

Ηλικία	Συμβάν
1 ημέρας	Αντίδραση σε ακουστικά ερεθίσματα.
10-16 ημερών	Άνοιγμα βλεφάρων, αλλά ακόμη δεν βλέπει καλά.
3 εβδομάδων	Μπορεί να σταθεί σε όρθια θέση. Αρχή έκφυσης νεογιλών οδόντων (στις γάτες από την ηλικία των 2 εβδ.).
4 εβδομάδων	Μπορεί να περπατήσει. Ωρίμανση όρασης. Αναγνωρίζει τη μητέρα και τον ιδιοκτήτη.
5 εβδομάδων	Πλήρης ανάπτυξη ακοής.
1,5-2 μηνών	Απογαλακτισμός & ολοκλήρωση έκφυσης όλων των νεογιλών οδόντων. Μπορεί να τρέξει.
3,5 μηνών	Αρχή πτώσης νεογιλών οδόντων (στις γάτες από την ηλικία των 3 μηνών).
4-10 μηνών	Έναρξη αναπαραγωγικής δραστηριότητας (ακριβής ηλικία αναλόγως της φυλής, του φύλου και των συνθηκών διαβίωσης).
6-7 μηνών	Ολοκλήρωση έκφυσης όλων των μονίμων οδόντων.
15-18 μηνών	Κατάλληλα για αναπαραγωγή (ολοκλήρωση ανάπτυξης σώματος, όμως: μικρόσωμες φυλές σκύλων και γάτες: 6-9 μηνών και μεγαλόσωμες φυλές σκύλων: 18-24 μηνών).
7-8 ετών	Πρώτα συμπτώματα γήρατος (λευκές τρίχες στο κεφάλι). Αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισης δυσλειτουργίας διαφόρων οργάνων του σώματος όπως του ήπατος, των νεφρών, των αρθρώσεων.
10 ετών	Γήρας: λευκές τρίχες σε όλο το σώμα νωθρότητα θόλωση ματιών το κεφάλι στέκεται χαμηλότερα αρχή πτώσης μονίμων οδόντων, ιδιαιτέρως μέσων και παράμεσων τομέων

Ο ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΑΤΑΣ

Οι εμβολιασμοί είναι μια από τις πιό συχνές αιτίες επίσκεψης στον κτηνίατρο. Πόσα όμως γνωρίζετε για αυτούς; 

    Αυτό το άρθρο έχει σκοπό να σας λύσει τις όποιες απορίες έτσι ώστε την επόμενη φορά που θα διαβείτε το κατώφλι του κτηνιατρείου για το καθιερωμένο εμβόλιο του αγαπημένου σας κατοικιδίου, να το κάνετε με πλήρη επίγνωση.

Τί είναι εμβολιασμός;
    Είναι η εισαγωγή νεκρών ή εξασθενημένων μικροργανισμών, ή τμημάτων μικροοργανισμών (ιών ή βακτηρίων) στο σώμα του ζώου. Στο σκύλο και στη γάτα γίνεται συνήθως με υποδόρια ένεση. Οι μικροοργανισμοί των εμβολίων δεν μπορούν να προκαλέσουν ασθένεια αλλά διεγείρουν την παραγωγή αντισωμάτων. Έτσι, ο οργανισμός του εμβολιασμένου ζώου είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει την ασθένεια σε περίπτωση που μολυνθεί από παθογόνους μικροργανισμούς.

Γιατί πρέπει να εμβολιάζεται ο σκύλος ή η γάτα μου;
    Όλοι ξέρουμε ότι καλύτερα είναι να προλαμβάνουμε παρά να θεραπεύουμε τις ασθένειες. Ο εμβολιασμός είναι ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος πρόληψης των ασθενειών.

Για ποιές ασθένειες πρέπει να εμβολιάζεται ο σκύλος και η γάτα και πόσο συχνά;
    Αυτό καθορίζεται από τον κτηνίατρο αναλόγως της φυσικής κατάστασης και των συνθηκών διαβίωσης του ζώου. 
    Οι σκύλοι εμβολιάζονται συνήθως για την ιογενή ηπατίτιδα, την ιογενή αιμορραγική εντερίτιδα (κοινώς τύφος), τη νόσο του Καρέ (κοινώς μόρβα), τη λεπτοσπείρωση και τη λύσσα.
    Οι γάτες εμβολιάζονται συνήθως για την πανλευκοπενία, την καλυκοΐωση, την ερπητοΐωση και τη λύσσα.
    Ο ετήσιος αντιλυσσικός εμβολιασμός είναι υποχρεωτικός από το νόμο.
    Σημειωτέον ότι υπάρχουν εμβόλια και για πολλές άλλες ασθένειες, είναι όμως λάθος και παράλογο να εμβολιάζουμε ένα ζώο με όλα τα εμβόλια που υπάρχουν. Ο κτηνίατρος θα κρίνει αν και ποιά εμβόλια χρειάζεται το ζώο σας, όπως και την συχνότητα του εμβολιασμού.

Τί σημαίνει τριπλό, πενταπλό κλπ εμβόλιο;
    Σημαίνει εμβόλιο που περιέχει τρία, πέντε κοκ είδη μικροοργανισμών. Τα εμβόλια αυτά λέγονται πολυδύναμα και παρέχουν τη δυνατότητα με μία ένεση να εμβολιάσουμε για πολλές ασθένειες. Σήμερα, κατά κανόνα χρησιμοποιούνται πολυδύναμα εμβόλια.

Ξέρω να κάνω ενέσεις, γιατί να μην εμβολιάσω το ζώο μου μόνος μου;
    Πριν από τον εμβολιασμό πρέπει να γίνεται κλινική εξέταση. Ο εμβολιασμός θα ακολουθήσει μόνο αφού διαπιστωθεί ότι το ζώο είναι κλινικώς υγιές. Σε περίπτωση που το ζώο σας είτε ασθενεί είτε υπάρχει υποψία ότι ασθενεί, ο εμβολιασμός θα αναβληθεί για να γίνουν ό,τι επί πλέον εξετάσεις χρειάζεται και να δοθεί θεραπεία. Αν το ζώο σας πάσχει από ορισμένες νόσους και εμβολιαστεί διατρέχει τον κίνδυνο να επιδεινωθεί η κατάστασή του.
    Αν ξέρετε να κάνετε ενέσεις σαφώς και μπορείτε να εμβολιάσετε το ζώο σας αλλά δεν μπορείτε να το εξετάσετε για να κρίνετε αν πρέπει να το εμβολιάσετε.

Έχουν παρενέργειες τα εμβόλια;
    Όπως όλα τα φάρμακα, έτσι και τα εμβόλια έχουν παρενέργειες. Τα σύγχρονα εμβόλια πάντως σπανίως προκαλούν παρενέργειες και ακόμη πιό σπάνια επικίνδυνες παρενέργειες. 
    Η πιό συνηθισμένη παρενέργεια είναι η κατάπτωση που διαρκεί μια με δύο μέρες μετά τον εμβολιασμό και παρέρχεται από μόνη της χωρίς να προκαλεί προβλήματα υγείας. Επίσης στο σημείο της ένεσης μπορεί να εμφανιστεί ερεθισμός και οίδημα που αυτοπεριορίζονται εντός το πολύ τριών μηνών.
    Μερικά ζώα είναι αλλεργικά σε ορισμένα εμβόλια και εμφανίζουν οίδημα, εμετό, διάρροια ή κνησμό μέσα σε μία ώρα μετά τον εμβολιασμό. Σε αυτή την περίπτωση επικοινωνήστε με τον κτηνίατρο ακόμα κι αν τα συμπτώματα αυτά είναι ήπια και υποχωρήσουν σύντομα ώστε να γίνουν τροποποιήσεις στο εμβολιακό πρόγραμμα του ζώου σας.

Το ζώο μου είναι εμβολιασμένο κι όμως αρρώστησε, γιατί;
     Το ότι το ζώο σας είναι εμβολιασμένο δεν σημαίνει ότι αποκλείεται να νοσήσει, απλώς έχει πάρα πολύ λιγότερες πιθανότητες να νοσήσει απ’ ό,τι θα είχε αν δεν ήταν εμβολιασμένο. Επί πλέον ορισμένα εμβόλια δεν αποτρέπουν τη νόσο, παρά μόνο κάνουν ηπιότερα τα συμπτώματά της.
    Για κάποιες ασθένειες δεν διαθέτουμε ακόμα πολύ αποτελεσματικά εμβόλια όπως άλλωστε για κάποιες άλλες ασθένειες δεν υπάρχουν καθόλου εμβόλια.
    Τέλος, το ζώο σας μπορεί να νόσησε από ασθένεια για την οποία δεν είχε εμβολιαστεί καθότι δεν είναι δυνατό ούτε και σωστό να κάνουμε όλα τα εμβόλια που υπάρχουν σε κάθε ζώο. Τα ζώα εμβολιάζονται για τις ασθένειες από τις οποίες  είναι πιό πιθανό να προσβληθούν και για πιό σπάνιες ασθένειες που όμως θεραπεύονται δύσκολα ή και καθόλου.